Weekly update: Markten in de greep van scherpe daling en macro-economische onzekerheid

Markten

De internationale aandelenmarkten hebben een zware week achter de rug. Op donderdag sloeg het sentiment gedurende de handelsdag om, na de publicatie in de VS over de oplopende aanvragen van werkloosheidsuitkeringen. Eerder die dag, en ook op woensdag, veerden de aandelenmarkten juist op, op basis van de toelichting van Fed-president Powell dat een verlaging van de beleidsrente door het Amerikaanse stelsel van centrale banken in september zeer waarschijnlijk is.

Fed verlaagt geldmarktrente nog niet

Anders dan de ECB heeft de Fed de geldmarktrente nog niet verlaagd. De Bank of England ging donderdag ook over tot verlaging van het geldmarkttarief omdat de Britse centrale bank er van uit gaat dat de inflatie verder zal dalen en het niet langer noodzakelijk is de economische groei te beteugelen.

Daling Japanse indices

In Japan daalden vandaag, maandag, de lokale indices TOPIX en Nikkei 225 beiden met meer dan 12%, de grootste koersdalingen in 1 dag sinds 1987.
De Japanse Topix-aandelenindex is daarmee met 24% gedaald ten opzichte van de recordhoogte van vorige maand. De daling van de Japanse indices is daarmee ook groter dan de daling na de verwoestende tsunami in het voorjaar van 2011.

Op een driedaagse basis had de Topix-index zelfs zijn grootste daling in data die teruggaan tot 1959. Bij deze forse daling speelt naast de onzekerheid over de Amerikaanse economie mee dat de centrale bank van Japan, in tegenstelling tot het beleid van andere centrale banken, op 31 juli de geldmarkrente juist heeft verhoogd, naar 0,25%, na de vele jaren dat de rente op een nul- niveau werd gehouden.

Yen en Japanse rente stijgen, einde van de ‘carry-trade’?

In reactie daarop is ook de yen ten opzichte van de Amerikaanse dollar en de euro de afgelopen maand fors gaan stijgen, nadat die juist begin juli nog een historisch dieptepunt bereikte, het laagste niveau in 34 jaar.

De zwakke Yen en de zeer lage rente in Japan werden de afgelopen jaren voortdurend gebruikt om de aankopen in andere markten mee te financieren. Nu aan deze mogelijkheid een einde lijkt te komen, worden veel posities van wat in het financiële jargon de ‘carry trade’ wordt genoemd, afgewikkeld en dat zet de aandelenmarkten extra onder druk.

Verslechterde arbeidsmarkt VS

De vrees voor een verslechterende arbeidsmarkt in de VS werd vrijdag bevestigd met een teleurstellend banenrapport dat de angst voor een verzwakking van de Amerikaanse economie versterkte.

De Amerikaanse economie heeft in juli slechts 114.000 banen toegevoegd, volgens gegevens van het Bureau of Labor Statistics die afgelopen vrijdag werden gepubliceerd. Dat was ver onder de gemiddelde raming van economen van 175.000 banen.

Het werkloosheidspercentage steeg van 4,1% naar 4,3%, boven de verwachtingen dat dit stabiel zou blijven. De Amerikaanse arbeidsmarkt verkeert nu ongeveer in de staat van vóór de pandemie.

Krimp Amerikaanse industrie 

Uit recente gegevens van het Institute for Supply Management blijkt dat de Amerikaanse industriële activiteit in juli is gedaald ten opzichte van de maand ervoor. Dit is de vierde maand op rij waarin sprake is van krimp.

De zwakke rapporten wakkerden zorgen aan over de gezondheid van de Amerikaanse economie, wat ertoe leidde dat alle drie de belangrijkste indexen de week lager afsloten. Er is ook sprake van winstnemingen na de zeer goede beleggingsresultaten van de eerste helft van dit kalenderjaar.

Toelichting Fed

Fed-president Powell gaf afgelopen woensdag in de toelichting op het besluit van de Federal Reserve om het geldmarkttarief nog ongewijzigd te laten aan dat de Fed meer gaat kijken naar het behouden van de kracht van de arbeidsmarkt. De Fed gaat er nog wel van uit dat de inflatie verder zal worden teruggedrongen.

Na publicatie van de recente arbeidsmarktcijfers wordt dan ook algemeen aangenomen dat in september eindelijk de langverwachte renteverlaging zal plaatsvinden, waarbij een verlaging van 50 basispunten, 0,5 procentpunt, in plaats van 25 basispunten niet langer wordt uitgesloten. Kijkend naar wat er in de tarieven op termijngeldmarkttarieven is verdisconteerd dan zouden we dit jaar nog kunnen rekenen op drie renteverlagingen van 25 basispunten.

Economen roepen op tot renteverlagingen

Economen van Bank of America, Citigroup, Goldman Sachs en JP Morgan Chase hebben hun voorspellingen voor het Amerikaanse monetaire beleid herzien na de recente arbeidsmarktgegevens. Ze roepen allemaal op tot eerdere, grotere of meer renteverlagingen door de Fed.

Economen bij Citigroup en JP Morgan verwachten renteverlagingen van 50 basispunten in september en november en 25 basispunten in december.  Goldman Sachs verhoogde de kans op een recessie in het komende jaar van 15% naar 25%, hoewel het toevoegde dat er redenen zijn om geen recessie te vrezen. GS-econoom zei het recessierisico als beperkt te beschouwen.

Stroeve Lemberger gaat uit van ‘een zachte landing’ scenario

Bij Stroeve Lemberger hielden we al wel rekening met een groeivertraging, maar wij gaan nog steeds uit van het scenario van ‘een zachte landing’ en achten de vrees voor een recessie op korte termijn in de VS overdreven.

We zien dat de inflatie internationaal nog steeds in een dalende tendens zit (ondanks het ongunstige hoge cijfer van 3,7% dat in Nederland werd gerapporteerd), maar de gemiddelde consument heeft toch wel last van de hogere prijsniveaus en houdt steeds meer de hand op de knip bij de consumptieve bestedingen.

Maar een maand aan data maakt nog geen trend. Het aantal banen groeit minder, maar groeit nog wel. Het werkloosheidspercentage is in historisch perspectief nog steeds laag. Normaal gesproken blijven in een dergelijk klimaat consumenten behoorlijk wat uitgeven. In de afgelopen jaren zijn de kosten van de basisbehoeften echter dramatisch gestegen en dat treft consumentenbestedingen steeds harder.

Amerikaanse gezinshuishoudingen kregen tijdens de coronapandemie extra uitkeringen die de afgelopen jaren consumptief werden besteed. De spaarpotten zijn inmiddels opgebruikt en het aantal achterstallige betalingen op creditcardleningen loopt wel op. Maar gezinshuishoudingen en consumptieve bestedingen worden momenteel ook ondersteund door hogere lonen.

Beleggers vluchten in staatsobligaties

Omdat veel beleggers momenteel vluchten in veilig geachte staatsobligaties zijn de rentetarieven op de obligatiemarkten wereldwijd voor de meeste looptijden de afgelopen week fors verder gedaald.

De Amerikaanse 10-jarige rente op Treasuries wordt momenteel verhandeld op 3,75%, 43 basispunten lager dan vorige week, terwijl de 10-jaarsrente op Duitse staatsleningen op 2,115% noteert. De 2-jarige rente in de VS daalde ook tot 3,75%, de Duitse tot 2,23%.  De spreads, premies van andere Europese staatsleningen t.o.v. de Duitse, zijn de afgelopen week verder opgelopen. De euro-dollar-koers liep de afgelopen dagen op van 1,0779 naar 1,0948.

In de VS zal de aandacht deze week, vandaag, gericht zijn op de ISM-dienstenindex voor juli en de cijfers van de handelsbalans voor juni. Amerikaanse economen verwachten dat de deze inkoopmanagersindex op 51,0 zal uitkomen, vergeleken met 48,8 in juni. Een cijfer boven de 50 duidt op expansie van de economie.

Beleggers zullen de werkgelegenheids- en prijscomponenten in de gaten houden na de tegenvallende cijfers van de afgelopen week met betrekking tot de industriële productie. Later vandaag zal ook de publicatie van de Senior Loan Officer Opinion Survey van de Fed plaatsvinden, die zal geven over de kredietvoorwaarden in de Amerikaanse economie.

Europa

In Europa is het deze week rustig met publicaties van macro-economische gegevens.
In Duitsland verwachten we nieuwe gegevens over de fabrieksorders op dinsdag en industriële productie op woensdag.

China

In China werden eerder vandaag cijfers van de inkoopmanagers gepubliceerd die voor de dienstensector hoger uitkwamen dan verwacht.
Later deze week kijken we in China naar recente gegevens over de inflatie. In China is de inflatie nog betrekkelijk laag en economen verwachten dat de consumptieprijzen in juli slechts met 0,3% zullen zijn gestegen ten opzichte van een jaar geleden.

Winstrapportages

Wat de bedrijfswinsten betreft heeft inmiddels meer dan 70% van de Amerikaanse S&P 500-ondernemingen kwartaalresultaten gerapporteerd. De verwachting is dat de winst over het 24e kwartaal 2 op jaarbasis 12,9% zal bedragen. Exclusief de energiesector bedraagt ​​de winstraming op jaarbasis 13,9%.

Van de 376 bedrijven in de S&P 500 die tot nu toe winsten hebben gerapporteerd over het tweede kwartaal van 2024, rapporteerde 78,7% boven de verwachtingen van analisten. Dit is te vergelijken met een langetermijngemiddelde van 66%. De groei van de omzet ten opzichte van het vorig jaar wordt geschat op 5,1%. Als de energiesector wordt uitgesloten, is de groeivoet voor de index 4,9%. 

De groei van de bedrijfswinsten en omzetten voor de Europese STOXX 600-ondernemingen wordt geraamd op respectievelijk 0,7% en 0,2%. Ook in Europa zijn de resultaten voor het geheel beter dan verwacht, maar op een lager niveau dan in de VS.

Technologieaandelen leveren in

Met name technologieaandelen, de sector die in de eerste helft van 2024 de Amerikaanse indices fors had opgestuwd, moesten de afgelopen week fors inleveren. De Nasdaq sloot afgelopen vrijdag ruim 10% lager dan zijn meest recente hoogtepunt op 10 juli.

Beleggers werden de afgelopen week niet geïmponeerd door de kwartaalresultaten van de Big Tech-bedrijven. Toch lieten de technologiebedrijven bij de publicatie van hun kwartaalcijfers over het algemeen solide omzet- en winstgroei zien. Veel beleggers vrezen echter dat de enorme investeringen die gedaan worden in de toepassing van kunstmatige intelligentie onvoldoende rendement zullen opleveren of zelfs in een bodemloze put zullen eindigen.

Microsoft

De koers van Microsoft daalde de afgelopen week met 4% omdat de softwareleverancier meldde dat het momenteel de vraag naar cloudproducten nauwelijks aan kan, maar het bedrijf rapporteerde eigenlijk over de gehele linie prima kwartaalresultaten. 

Apple

Apple liet ondanks mindere iPhone-verkopen, hogere verkopen van Macs en iPads en een hogere omzet uit Services toch per saldo nog een totale omzetgroei zien van 5%, die de verwachtingen overtrof.
Apple rekent bovendien op herstel van de iPhone-verkopen met AI-toepassingen. De iPhone 16, die in september op de markt komt, bevat Apple Intelligence, een AI-programma, en gratis toegang tot ChatGPT. Het aandeel Apple is op de berichten de afgelopen week met 0,9% gestegen.

Amazon

Amazon gaf daarentegen een teleurstellende omzetprognose tijdens de kwartaalresultaten, waarop de koers van de aandelen Amazon.com de week 8% lager sloot.
Het e-commerce-bedrijf dat ook cloud- en streamingdiensten levert, bleef met zijn omzetgroei van 10% tot $148 miljard net iets onder de verwachtingen van de analisten. Maar de aandacht ging vooral uit naar clouddienstenleverancier Amazon Web Services, waar de omzet weliswaar met 19% groeide maar de marges daalden.

Meta

Meta Platforms was de duidelijke winnaar onder de ICT-namen die de afgelopen dagen kwartaalresultaten rapporteerden.
Het moederbedrijf van Facebook, Instagram en WhatsApp is vooral afhankelijk van reclame-inkomsten, en die lieten in het tweede kwartaal een omzetstijging zien van 22% tot $39,1 miljard.

De koers van de aandelen van Meta zijn afgelopen week in Amerikaanse dollars met 4,8% gestegen nadat het bedrijf solide kwartaalresultaten rapporteerde en ook nog eens zijn omzetvooruitzichten voor 2024 verhoogde.

Intel

De koers van de aandelen van Intel is vorige week met 31,5% gedaald nadat het bedrijf opnieuw teleurstellende cijfers rapporteerde.
Het ooit met microprocessoren (CPU’s voor pc’s en servers) zo machtige Intel heeft de afgelopen jaren een achterstand opgelopen op NVIDIA en ziet ook runner up AMD in de nek hijgen en op het gebied van GPU-processoren streeft AMD ook Intel voorbij. Voor de training van AI-toepassingen met ‘taalmodellen’ zijn steeds steeds krachtiger GPU-processoren nodig, die Intel nog niet kan leveren.

Intel zal het vooral moeten hebben van kostenbesparingen en herstructureringen en daarom gaat Intel meer dan 15.000 banen schrappen in de strijd om zichzelf weer op de rails te krijgen. Intel rapporteerde een nettoverlies van $ 1,6 miljard aan (GAAP-cijfers) en een dalende omzet in het laatste kwartaal. Intel kondigde ook aan de uitbetaling van het kwartaaldividend op te schorten.

De tegenvallende cijfers van Intel zetten wereldwijd de markten en met name die van chip-aandelen onder druk. Zo slot ook de koers van ASML de afgelopen vrijdag 23,5% lager dan een maand geleden.

NVIDIA verliest ook, maar blijft presteren

NVIDIA verloor 12,6% ten opzichte een maand geleden, maar de koers staat daarmee nog steeds 11 6,6% boven die aan het eind van 2023. Het aandeel is nog altijd het op één na best presterende S&P 500-aandeel.

NVIDIA zal als laatste van de Magnificent Seven op 28 augustus kwartaalresultaten publiceren.Groei van de winst per aandeel die voor NVIDIA wordt verwacht bedraagt 137%. (Dat is al wel aanmerkelijk lager dan de groei van 461% die NVDIA rapporteerde over het in april afgesloten kwartaal). Naar verwachting zal de groei van de omzet 111% bedragen en ook dit is wel aanzienlijk lager dan de groei van 262% die het vorige kwartaal werd gerapporteerd.

Overige kwartaalresultaten

Hoewel het tempo van de rapportage van bedrijfsresultaten na twee zeer drukke weken vertraagt, zullen deze week grote namen zoals dinsdag Caterpillar, Airbnb en op woensdag Disney kwartaalresultaten rapporteren.

Beleggers zullen woensdag ook veel aandacht schenken aan het kwartaalbericht en de prognoses van Novo Nordisk, dat de gewichtsverlagende geneesmiddelen Ozempic en Wegovy produceert, en op donderdag aan Eli Lilly dat Zepbound en Mounjaro produceert.

Woensdag staan ook McKesson, CVS Health en Shopify in de schijnwerpers en op donderdag ook nog Gilead Sciences en Expedia. Eerder vandaag rapporteerde de Duitse chipproducent Infineon dat deze chipproducent vooral te lijden heeft onder tegenvallende verkopen van elektrische auto’s en dat er nog geen herstel merkbaar is.

Sentiment

RSI: de Relative Strength Index geeft weer wat het prijsmomentum is voor aandelen. Een hoge RSI (>70) duidt erop dat aandelen ‘overbought’ zijn. Een lage RSI (<30) duidt erop dat aandelen ‘oversold’ zijn. Voor de belangrijke Amerikaanse indices geldt dat de RSI’s zich bewegen tussen de 30 en 50 punten.

Voor de meeste Europese aandelenindices bewegen de RSI’s momenteel tussen de 25 en 55 punten. Het momentum is sinds het begin van dit kwartaal duidelijk afgenomen en aandelenmarktindices verkeren dichtbij of op  ‘oversold’-niveaus.

VIX: de VIX-index is een veel gebruikte maatstaf voor de verwachte volatiliteit van de Amerikaanse S&P 500 index. Deze graadmeter wordt gebruikt om het sentiment op de aandelenmarkten te duiden. Vandaag is de VIX-index omhoog geschoten naar circa 50 punten, veel hoger dan een week geleden.

De beweeglijkheid is de afgelopen weken opgelopen, na langere tijd op lage niveaus van 12 à 13 punten te hebben verkeerd. Dit geeft aan dat beleggers momenteel zeer nerveus zijn over de ontwikkeling van de beursindices gegeven de toenemende onzekerheid over de geopolitieke ontwikkelingen, de macro-economische ontwikkelingen, de bedrijfscijferrapportages en de waarderingsniveaus.

Fear & greed index: deze index is opgebouwd uit meerdere kwantitatieve elementen en  onderliggende barometers en zo het marktsentiment meet, daalde naar een ‘angst’-niveau van 27.

Een niveau onder de 50 duidt er al op dat beleggers risicoavers, minder risico zoekend zijn, dus het sentiment is de afgelopen week duidelijk verslechterd. Indien het sentiment in het ‘extreme fear’-segment verkeerd wordt dit veelal ook wel als een contra-indicator opgevat.

Beleid

Afgelopen week hebben wij geen wijzigingen doorgevoerd in ons tactisch asset allocatie beleid. Aandelen zijn licht overwogen en obligaties licht onderwogen.