FundShare Kwartaalbericht, Q2 2022
De ontwikkelingen in het tweede kwartaal van 2022
De beleggingsresultaten
Het tweede kwartaal was geen goed kwartaal voor veel beleggers. Zij waren onzeker over de hoge inflatie en de impact van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. Centrale banken besloten een verkrappend beleid in te zetten als reactie op de hoge inflatie. Geldmarkt- en kapitaalmarktrentes liepen in veel landen verder op en obligatiekoersen daalden flink. Vanwege recessievrees moesten ook aandelenbeurzen een forse veer laten. De performance van FundShare UCITS Stroeve Beheerd Beleggen Groei bedroeg in het tweede kwartaal van 2022-13,18%. Voor FundShare UCITS Stroeve Beheerd Beleggen Behoud bedroeg de performance in het tweede kwartaal van 2022 -6,01%.
Bronnen & informatie
Onzekerheid bepaalt het marktbeeld
Veel economische variabelen blijken momenteel minder goed voorspelbaar. Er gebeurt zoveel tegelijk, dat het in kaart brengen van risico’s behulpzamer lijkt dan het voorspellen van trends. De uitkomst van het militaire conflict tussen Rusland en Oekraïne is nog zeer onzeker. Wel is duidelijk dat de oorlog langer gaat duren dan Poetin zich zal hebben voorgenomen. De geopolitieke verhoudingen zijn door de Russische inval veranderd en de eensgezindheid binnen de eurozone en de NAVO is toegenomen. De impact van de oorlog op de wereldeconomie is daarmee ook groter. De prijzen van energie, grondstoffen en voedsel zullen langer hoog blijven en de inflatie is breder genesteld in de economie. Deze zal minder snel gaan dalen dan velen, en ook wij, aanvankelijk veronderstelden. De kans is daarmee groot dat de onzekerheden op financiële markten langer aanhouden.
Beeld financiële markten
Zowel de koersen van aandelen als obligaties lagen in het tweede kwartaal onder druk. Obligatiebeleggers kampten met oplopende kapitaalmarktrentes en hogere ‘spreads’. Deze spreads zijn risicopremies die worden geëist door beleggers in obligaties van bedrijven of opkomende landen. Net als in het eerste kwartaal liepen deze premies op. Doordat rentetarieven en de risicopremies stegen, zorgde dit voor stevige koersverliezen voor obligatiebeleggers. De FTSE Dutch Government Bond Index, een
mandje van Nederlandse staatsobligaties, leverde in het tweede kwartaal bijna 8% in. Voor beleggers in Europese investment grade obligaties was het niet anders. In het tweede kwartaal moest de Barclays Euro Aggregate Total Return Index, een index bestaande uit zowel staats- als bedrijfsobligaties, 7% inleveren. Ook aandelenbeleggers hadden te maken met koersverliezen. In alle regio’s waren de aandelenrendementen, in lokale valuta gemeten, negatief. Dit gold voor zowel de VS en Europa als voor Japan en opkomende markten.
Inflatie-angst
Het beeld op de financiële markten wordt gedomineerd door angst voor inflatie en oplopende rentes. Op 15 juni kwamen de bestuurders van de Federal Reserve bijeen en werd besloten tot het verder verhogen van de Amerikaanse beleidsrente. Op 16 maart en op 4 mei besloot de Fed al tot een rentestap van 0,25%, maar ditmaal werd de rente zelfs met 75 basispunten verhoogd tot een bandbreedte van 1,5-1,75%. Omdat de inflatiecijfers over de maand mei opnieuw hoger uitvielen dan vooraf werd verwacht, besloot het beleidsbepalende comité van de Fed tot een historisch grote rentestap. Voor de rest van het jaar kunnen we rekenen op meer forse renteverhogingen. De beleidsmakers komen daarmee tegemoet aan de kritiek dat de centrale bank te lang een ruim monetair beleid heeft gevoerd.
Veel economen zijn bevreesd dat de centrale bank te hard op de rem trapt en dat een recessie onvermijdelijk is. Jerome Powell, voorzitter van de Federal Reserve, sloot recent de kans op een recessie niet langer uit, maar de Fed zet in op ‘een zachte landing’ van de Amerikaanse economie. Door een krapper monetair beleid te voeren, wil de men de toename van de vraag naar goederen en diensten afremmen om zo de prijsstijgingen te beperken. In de termijnmarkten zien we dat men verwacht dat de Fed, na de forse rentestappen in 2022, de rente in 2023 nog wat verder zal verhogen maar niet heel veel meer. Powell noemde de Amerikaanse economie sterk genoeg om een hogere rente van 2% en meer te kunnen dragen. De Fed zal de snelheid van renteverhogingen keer op keer toetsen aan de ontwikkelingen in de economie en indien nodig desnoods vertragen.
Lagere groeiramingen
In ons basisscenario gaan we niet uit van een recessie op korte termijn of van een stagflatie scenario. Weliswaar holt de inflatie de koopkracht van consumenten uit, maar door de krappe arbeidsmarkt is de inkomenszekerheid hoog en blijvende bestedingen redelijk op peil. De risico’s op een recessie zijn toegenomen. Toch schatten de economen van verschillende zakenbanken de kans op een recessie in de VS, binnen een periode van een jaar, niet hoger in dan 33%. Dit percentage is de afgelopen maanden wel gestegen. Voor geheel 2022 en voor 2023 hebben de onderzoeksinstellingen van het IMF, de OESO en de Europese Commissie de verwachtingen voor de economische groei neerwaarts en de inflatie opwaarts bijgesteld ten opzichte van begin 2022.
Beleggingsbeleid
In ons beleggingsbeleid hebben wij de afgelopen maanden, ondanks de beweeglijkheid op de financiële markten, geen grote wijzigingen doorgevoerd. De voorkeur voor Amerikaanse aandelenbeleggingen blijft gehandhaafd vanwege het grotere recessie risico in Europa. In de selectie van aandelen letten we op bedrijven met prijszettingsmacht zodat ze de hogere grondstoffenprijzen en loonkosten kunnen doorberekenen aan hun afnemers. Uiteraard houden wij rekening met de vooruitzichten voor de verschillende beleggingscategorieën en deelsegmenten en kijken we naar de winstontwikkeling en waarderingen. Binnen de portefeuilles hebben we een neutrale weging voor aandelen en onderwegen we obligaties, waarbij we nog steeds kiezen voor korte looptijden. In de volatiele markten liggen goede en slechte beursdagen zo dicht bij elkaar, dat timing van markten vrijwel onmogelijk is. Beleggers doen er verstandig aan om het oog te houden op de langere termijn.
FundShare UCITS Stroeve Beheerd Beleggen Groei
Het tweede kwartaal was slecht voor aandelenbeleggers. Aandelenkoersen stonden wereldwijd onder druk als gevolg van inflatievrees, renteverhogingen door centrale banken en vrees voor een sterke afkoeling van de economische groei. De performance van FundShare UCITS Stroeve Beheerd Beleggen Groei bedroeg in het tweede kwartaal -13,18%, waarmee de koers van het fonds ultimo maart uitkwam op € 17,27.
Aandelenkoersen onder druk
Na een eerste kwartaal met koersdalingen werd de negatieve teneur op de aandelenmarkten in het tweede kwartaal voortgezet. Per saldo waren de rendementen op de aandelenmarkten in de eerste helft van 2022 behoorlijk negatief. Op Wall Street spreekt men van een ‘officiële berenmarkt’ als de belangrijkste index, de S&P 500, gedurende langere tijd daalt tot meer dan 20% t.o.v. de voorafgaande top. Van begin januari tot en met 16 juni daalde de S&P 500, gemeten in Amerikaanse dollars, met 23,5%. Ook in andere regio’s liepen de aandelenbeurzen averij op. De Nederlandse AEX-index leverde in het tweede kwartaal 9% in, terwijl de Europese Stoxx 600-index meer dan 10% moest prijsgeven. In Amerikaanse dollars gemeten daalde de S&P 500-index met maar liefst 16,4%. Daar de Amerikaanse dollar ten opzichte van de euro sterker werd, was de impact voor Europese beleggers die in Amerikaanse aandelen beleggen, minder groot.
Groei-aandelen onder druk
De snel oplopende rentetarieven zorgden voor koersdruk in zowel de aandelen- als de obligatiemarkten. Een stijgende rente maakt toekomstige winsten minder waard als die tegen een hogere rente op de huidige waarde moeten worden ingeschat. In financieel-economisch jargon heet dat ‘het contant maken van toekomstige kasstromen’. Met name groei-aandelen hebben daar behoorlijk onder te lijden. Obligaties dalen ook in waarde, daar bij een oplopende inflatie beleggers een hogere rentevergoeding vragen en omdat de centrale banken hun opkoop programma’s hebben afgebouwd. Aandelenkoersen dalen mede vanwege de vrees voor een recessie en een toenemende onzekerheid over toekomstige winsten. Dit doet niets af aan het feit dat de lange termijn vooruitzichten voor veel groeibedrijven nog steeds goed zijn. Echter, ‘de markt’ waardeert de toekomstige winsten nu anders dan een jaar geleden.
Eerste kwartaalcijfers waren goed
De cijfers van veel bedrijven in het eerste kwartaal waren goed en per saldo werden winsten opwaarts bijgesteld. Wat wel opviel, is dat verschillende bedrijven terughoudend zijn in het doen van concrete uitspraken over de rest van het jaar. Niet alleen voor ons, maar ook voor bedrijven is het juist inschatten van de economische ontwikkelingen complexer geworden, mede door de oorlog in Oekraïne, de aanhoudende problemen in de aanvoerketens, de hoge inflatiecijfers en het veranderende beleid van de centrale banken. Met de tweede kwartaalcijfers in aantocht, zijn de ogen niet alleen gericht op de winstontwikkelingen van het afgelopen kwartaal, maar nog meer op de uitspraken die ondernemingen doen over het huidige klimaat en hun verwachtingen voor de nabije toekomst
Waardering is aantrekkelijker geworden
Na de verkoop golven op de aandelen- en obligatiemarkten zijn de waarderingsniveaus van aandelen tamelijk aantrekkelijk geworden, zeker in relatie tot de verwachte groei van de bedrijfswinsten. Over het eerste kwartaal van 2022 waren de omzet- en winstcijfers van veel bedrijven opnieuw hoger dan de verwachtingen van analisten. In de toelichting op de resultaten werd door veel bedrijven gesproken over hogere grondstoffenprijzen, schaarste aan onderdelen, personeelstekorten en het risico op een recessie. Voor het tweede kwartaal en de rest van 2022 werden de taxaties van analisten per saldo opwaarts bijgesteld. Hoewel er zorgen zijn over de economische groei en de impact van de renteverhogingen op de economieën in de VS en Europa, wordt voor 2023 een aanhoudende winstgroei verwacht.
Transacties en positionering
Zoals gebruikelijk worden binnen de portefeuille regelmatig aan- en verkooptransacties uitgevoerd om de in- en uitstromende faciliteren. In ons beleggingsbeleid hebben wij in het afgelopen kwartaal, ondanks de beweeglijkheid op de financiële markten, geen grote wijzigingen doorgevoerd. De voorkeur voor Amerikaanse aandelenbeleggingen blijft gehandhaafd vanwege het grotere recessie risico in Europa. In de selectie van aandelen letten we op bedrijven met prijszettingsmacht zodat ze de hogere grondstoffenprijzen en loonkosten kunnen doorberekenen aan hun afnemers.
FundShare UCITS Stroeve Beheerd Beleggen Behoud
De performance van de participatie FundShare UCITS Stroeve Beheerd Beleggen Behoud be-droeg in het tweede kwartaal van 2022 -6,01%. De koers van het fonds kwam eind maart 2022 uit op € 10,49.
Centrale banken in actie
Na het eerste kwartaal van 2022 waarin obligatiekoersen onder druk lagen, was ook het tweede kwartaal een slecht kwartaal voor obligatiebeleggers. Oplopende rentes zorgden voor een behoorlijke druk op de koersen van obligaties. Oplopende prijzen van energie, grondstoffen en halffabricaten zorgden begin 2022 voor hoge inflatiecijfers. Door de oorlog in Oekraïne liepen de prijzen van onder andere energie en voedsel verder op, hetgeen leidde tot inflatie- en rentevrees. Daar komt bij dat de arbeidsmarkt in zowel de VS als in Europa krap is, wat zorgt voor een opwaartse druk op de lonen.
Als reactie op de hoge inflatiecijfers had de Federal Reserve in maart voor het eerst sinds 2018 de beleidsrente met 25 basispunten verhoogd. In mei en juni volgden nieuwe renteverhogingen door de Fed. Terwijl de Fed in mei de rente nog met 50 basispunten verhoogde, werd deze in juni zelfs met 75 basispunten opgetrokken tot een niveau van 1,50-1,75%. Deze verhoging was de grootste rentestap sinds 1994 en toont aan dat de Fed er alles aan wil doen om de inflatie te beteugelen. Naast het verhogen van de rente is de Fed overgegaan tot balansverkorting. Terwijl het stelsel van centrale banken in de afgelopen jaren als koper op de obligatiemarkten acteerde, is het nu overgegaan tot het verkleinen van de balans door obligaties te verkopen. Dit zorgt voor minder liquiditeit in verschillende markten. Ook verschillende andere Europese centrale banken verhoogden in het tweede kwartaal de rente. De Bank of England en de centrale banken van Zwitserland en Hongarije besloten bijvoorbeeld om hiertoe over te gaan. Daarmee lopen ze vooruit op de ECB, die voornemens is om in juli de eerste renteverhoging door te voeren. Terwijl de ECB lang de verwachting had dat de inflatie zou gaan afzwakken, ziet zij nu in dat het langer duurt voordat deze weer in de buurt van de 2% is.
ECB geconfronteerd met uitdaging
Terwijl de ECB kampte met hoge inflatiecijfers en oplopende rentes, werd de centrale bank ook geconfronteerd met een andere zorg. Dit betrof de stijging van de kapitaalmarktrentes voor landen als Italië, Spanje en Portugal, de zogenaamde periferie in Europa. De extra kredietvergoedingen (‘spreads’) op deze obligaties liepen sterk uit wat op termijn zou kunnen leiden tot problemen voor deze landen. De spreads zijn een reflectie van de wijze waarop de financiële markten de kredietwaardigheid van landen beoordelen. Blijkbaar maken beleggers zich zorgen over de schuldpositie van de Zuid-Europese landen.
Op termijn zou dit kunnen betekenen dat deze landen bij de uitgifte van nieuwe obligaties rentetarieven moeten gaan betalen die aanmerkelijk hoger zijn dan wat eentijd geleden gangbaar was. De ECB kwam in juni in een spoedvergadering bijeen en maakte duidelijk voornemens te zijn om in te grijpen, mocht dit nodig zijn. Wel wordt dit als een zwaktebod gezien, aangezien de centrale bank kort daarvoor had besloten om het reguliere opkoop-programma van obligaties af te bouwen en de rente te gaan verhogen. Hiermee wordt duidelijk dat de ECB wordt geconfronteerd met verschillende uitdagingen die ook vragen om verschillende maatregelen.
Zowel korte als lange rentes lopen op
In het tweede kwartaal liepen de kapitaalmarktrentes in de VS en Europa verder op. Inflatievrees, in combinatie met rente-verhogingen door diverse centrale banken, zorgden ervoor dat rentetarieven aan het korte eind van de curve opliepen. Terwijl de 2-jaarsrente voor Duitse staatsobligaties aan het begin van het tweede kwartaal nog licht negatief was, noteerde deze medio juni boven de 1,2%. Recessievrees zorgde vervolgens weer voor een daling, maar per saldo zijn de korte rentetarieven in het tweede kwartaal opgelopen. Ook de Duitse 10-jaarsrente steeg vanaf begin april tot en met half juni sterk, om daarna een pas op de plaats te maken.
Ook in de VS waren dergelijke bewegingen te zien. De 2-jaarsrente liep in dezelfde bovengenoemde periode sterk op waarbij de 2-jaarsrente half juni bijna 3,5% noteerde. In de weken erna liep de rente wat terug. Per saldo is de Amerikaanse 2-jaarsrente in het tweede kwartaal met meer dan 50 basis punten opgelopen. De Amerikaanse 10-jaarsrente volgde een soortgelijk patroon. In het tweede kwartaal liep de rente met 64 basispunten op naar een niveau van 3,05%. Daarbij moet worden opgemerkt dat de verschillen tussen de Amerikaanse 2-jaarsrente en 10-jaarsrente in absolute zin klein zijn. Credit spreads liepen in het tweede kwartaal van 2022 verder uit. Een toenemende risico-aversie zorgde ervoor dat beleggers hogere risico-opslagen eisten. Vrees voor een recessie, als gevolg van de renteverhogingen die centrale banken doorvoeren, zorgde in het tweede kwartaal voor druk op de koersen van zogenaamde ‘risky assets’. Binnen het segment van bedrijfsobligaties met een investment grade kredietrating liepen spreads 65 basispunten uit, veel sterker dan in het eerste kwartaal van dit jaar. De spreads op high yield-obligaties en obligaties uit opkomende landen liepen ook verder uit wat ertoe leidde dat koersen van deze obligaties onderdruk lagen.
Rendementsverwachtingen
Het eerste halfjaar is uitermate slecht geweest voor beleggers in obligaties. Het beeld voor vastrentende waarden blijft zorgelijk, hoewel er nog steeds voldoende redenen zijn om aan te nemen dat de inflatie op enig moment zal gaan pieken. De huidige daling van grondstoffen prijzen kan een eerste voorbode zijn. Feit is wel dat centrale banken momenteel het beleid voeren van monetaire verkrapping. Dit doen zij onder meer door de rente te verhogen en minder of geen obligaties meer op te kopen. Dit heeft impact op de koersen van obligaties, derhalve blijven wij terughoudend met betrekking tot de vooruitzichten van deze categorie. Wij geven nog steeds de voorkeur aan een korte duratie omdat de vergoeding voor het aanhouden van langlopende leningen niet aantrekkelijk is.
Transacties
In het tweede kwartaal zijn binnen de portefeuille diverse aan- en verkooptransacties uitgevoerd om de in- en uitstromen in goede banen te leiden. De opbrengst van een aflossing van een Franse staatslening is onder meer gebruikt voor de aankoop van iShares Barclays Euro Corporate Bond Fund, met looptijden tussen de 1-5 jaar. Binnen de portefeuille sturen wij aan op een goede spreiding over segmenten, looptijden en uitgevende instellingen.
FundShare UCITS Stroeve Beheerd Beleggen Groei
Het SBB Groeifonds kent een offensief profiel, gericht op een zo hoog mogelijk rendement. SBB Groei belegt in meerdere beleggingscategorieën zoals aandelen in Europa en Amerika, Emerging Markets-aandelenfondsen, vastgoedbeleggingsfondsen, grondstoffenfondsen en goud. De portefeuille wordt actief beheerd en daarbij vindt een brede spreiding plaats om de risico’s te beperken. Afhankelijk van onze marktvisie, scenarioanalyse en relatieve waardering zullen activa, regio’s of valuta binnen de portefeuille een groter tactisch gewicht krijgen ten opzichte van de strategische (normale) allocatie en wordt ingespeeld op de financiële marktomstandigheden. De nadruk zal in dit fonds evenwel altijd liggen op het beleggen in aandelen en aandelenfondsen. Na uitvoerige analyse van macro-economische indicatoren en trends zoals ‘flow of funds’, wordt daarbij ook gekeken naar bottom-up-signalen, door analyse van bedrijfsresultaten en naar de waardering van individuele aandelen uit diverse regio’s. In de regio’s Europa en de VS wordt veelal direct in aandelen belegd. Bij beleggingen in Emerging Markets en in grondstoffen wordt gebruik gemaakt van de specifieke expertise van fondsmanagers.
FundShare UCITS Stroeve Beheerd Beleggen Behoud
De voornaamste doelstelling van het SBB Behoudfonds is voor u als cliënt op langere termijn een stabiel rendement te genereren dat ligt boven hetgeen op een spaarrekening is te behalen (vanzelfsprekend na alle kosten, dus netto). De portefeuille wordt belegd in obligaties en aan obligaties verwante producten, zoals structured notes met minimaal 90% hoofdsomgarantie. Een strakke risicobeheersing staat voorop.
Een tweede doelstelling is een buffer te vormen die bescherming biedt in tijden dat de aandelenmarkten slecht presteren. Teneinde de rendementsdoelstelling te behalen ontwikkelt de fondsmanager actief een visie op de obligatiemarkten. Dit betreft de toekomstige renteontwikkeling in de verschillende delen van de wereld, dus op de looptijd (duration) van de obligaties, de debiteuren die in de portefeuille worden opgenomen, een visie op de verschillende segmenten van de obligatiemarkt (high yield, Emerging Marketobligaties, variabel rentende leningen, inflation linkedobligaties etc.) tegen de achtergrond van de ontwikkelingen op de aandelen- en valutamarkten.
Ter bescherming van u als deelnemer in het SBB Behoudfonds zijn diverse richtlijnen cq beperkingen door de beheerder opgenomen die ervoor zorgen dat de fondsmanager geen overmatig risico kan nemen. Specifieke details over het risicomanagement in de Behoudportefeuille treft u aan in de Essentiele Beleggers Informatie (EBI).
Er kan zowel worden belegd in individuele obligaties alsook in obligatiefondsen. De nadruk bij de individuele obligaties ligt op obligaties met een nominale waarde van minimaal € 100.000. Een individuele obligatiebelegger kan vanwege de omvang lastig een breed gespreide portefeuille hierin opbouwen. Het SBB Behoudfonds kan en doet dit wel. Om dit te verzekeren zijn er normen over de spreiding/diversificaties in de fondsrestricties opgenomen. De obligatiefondsen worden vaak gebruikt om specifieke posities in bepaalde marktsegmenten in te nemen. In beperkte mate kan worden belegd in structured notes en meer specifiek in garantienotes met tenminste 90% hoofdsomgarantie op einddatum. U kunt dit zien als een obligatie waarvan het opwaarts potentieel gekoppeld is aan de stijging van de aandelenbeurzen, in plaats van een vaste coupon.
